Sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất) là một trong những giấy tờ pháp lý quan trọng nhất, là cơ sở để nhà nước bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Trong quá trình tư vấn pháp luật, Tôi nhận thấy có rất nhiều người dân đang sở hữu và canh tác trên đất nông nghiệp, đất ruộng vẫn còn băn khoăn liệu loại đất này có đủ điều kiện để được cấp Sổ đỏ hay không.
Trong bài viết này, Luật sư Đinh Hương sẽ phân tích chi tiết các điều kiện được cấp sổ, những trường hợp không được cấp theo quy định mới, hướng dẫn thủ tục, chi phí và giải đáp các câu hỏi liên quan như việc xây nhà, mua bán trên đất nông nghiệp đã có sổ.
Câu trả lời trực tiếp cho vấn đề này là: Có, đất nông nghiệp (bao gồm cả đất ruộng) hoàn toàn có thể được cấp Sổ đỏ nếu người sử dụng đất đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành.
Trước hết, chúng ta cần hiểu đúng về khái niệm. Theo quy định của pháp luật, không có định nghĩa pháp lý cho “đất ruộng”. Đây là cách gọi phổ biến, mang tính địa phương của người dân để chỉ đất nông nghiệp được sử dụng cho mục đích trồng lúa hoặc các loại cây hàng năm khác.
Luật Đất đai chia đất đai thành 3 nhóm chính: đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp và đất chưa sử dụng. Trong đó, nhóm đất nông nghiệp được phân loại chi tiết như sau:
Để trả lời câu hỏi “đất ruộng có làm được sổ đỏ không”, người sử dụng đất cần xem xét mình thuộc một trong các trường hợp được pháp luật công nhận và cấp Giấy chứng nhận dưới đây.
Theo quy định tại Điều 100, 101, 102 của Luật Đất đai, nếu hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp và có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất đứng tên mình hoặc người khác trong hộ gia đình thì sẽ được cấp Sổ đỏ.
Ngay cả khi không có giấy tờ như trường hợp 1, người dân vẫn có thể được cấp Sổ đỏ nếu thuộc các trường hợp sau:
Lưu ý quan trọng:
Để được cấp Sổ đỏ, thửa đất nông nghiệp phải đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:
Đây là một điểm mới quan trọng mà người dân cần đặc biệt lưu ý. Theo điểm a khoản 1 Điều 151 Luật Đất đai 2024 (dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2025), có một trường hợp duy nhất đất nông nghiệp không được cấp Sổ đỏ, đó là Đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích.
Loại đất này do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất quản lý và được sử dụng vào các mục đích sau:
Quy trình xin cấp Sổ đỏ cho đất nông nghiệp về cơ bản gồm các bước sau:
Bạn cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ, bao gồm:
Hồ sơ được nộp tại Ủy ban nhân dân cấp xã/phường nơi có đất hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện. Cán bộ tiếp nhận sẽ kiểm tra tính đầy đủ và hợp lệ của hồ sơ. Nếu hồ sơ đầy đủ, bạn sẽ nhận được phiếu hẹn trả kết quả. Nếu thiếu, bạn sẽ được hướng dẫn để bổ sung.
Cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành thẩm định hồ sơ, xác minh thực địa (nếu cần), cập nhật thông tin vào sổ địa chính và cuối cùng là cấp Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất.
Quá trình chuẩn bị hồ sơ và làm việc với cơ quan nhà nước có thể mất nhiều thời gian và công sức. Để tiết kiệm thời gian và đảm bảo hồ sơ hợp lệ, bạn có thể liên hệ với Tôi – Luật sư Đinh Hương để được hỗ trợ thực hiện toàn bộ thủ tục một cách chuyên nghiệp.
Các khoản chi phí chính bạn cần nộp bao gồm:
Như vậy, Tôi khẳng định lại một lần nữa, việc cấp Sổ đỏ cho đất nông nghiệp là hoàn toàn có thể và được pháp luật quy định rõ ràng. Người sử dụng đất cần nắm vững các điều kiện, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và thực hiện đúng thủ tục để được công nhận quyền sử dụng đất hợp pháp của mình. Đồng thời, cần lưu ý về trường hợp đất công ích không được cấp sổ theo quy định mới của Luật Đất đai 2024.
Việc có được Sổ đỏ không chỉ giúp bạn yên tâm canh tác, sản xuất mà còn là cơ sở để thực hiện các quyền khác như chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế, thế chấp. Hãy chủ động thực hiện thủ tục để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình.
