Quy định về thời hạn sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024 cần biết

Trong quá trình tư vấn pháp luật đất đai, tôi nhận thấy “thời hạn sử dụng đất” là một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm nhất nhưng cũng dễ gây nhầm lẫn. Nắm rõ thông tin này không chỉ là việc đọc một con số trên giấy tờ, mà là chìa khóa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp đối với tài sản lớn nhất của quý vị.

Với việc Luật Đất đai 2024 sắp có hiệu lực, nhiều quy định quan trọng về thời hạn sử dụng đất đã được cập nhật. Trong bài viết này, tôi sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện, dễ hiểu và chính xác nhất về các quy định này, giúp quý vị chủ động trong việc quản lý và sử dụng đất đai của mình.

Thời hạn sử dụng đất là gì và xem ở đâu?

Trước hết, chúng ta cần hiểu đúng bản chất của khái niệm này.

Thời hạn sử dụng đất là khoảng thời gian mà người sử dụng đất được Nhà nước cho phép thực hiện các quyền của mình (như chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tặng cho, thừa kế, thế chấp…) trên một thửa đất cụ thể. Hết thời hạn này, người sử dụng đất nếu có nhu cầu và đủ điều kiện theo pháp luật sẽ được xem xét gia hạn.

Để biết chính xác thời hạn sử dụng của thửa đất nhà mình, quý vị hãy xem tại trang 2 của Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (thường gọi là Sổ đỏ, Sổ hồng). Tại mục “Thời hạn sử dụng”, quý vị sẽ thấy một trong hai hình thức ghi sau:

• Lâu dài: Áp dụng cho một số loại đất nhất định (sẽ được phân tích ở phần sau), có nghĩa là người sử dụng đất được dùng ổn định, không xác định thời điểm kết thúc.
• Thời hạn đến ngày …/…/…: Ghi rõ một mốc thời gian cụ thể. Khi gần đến ngày này, quý vị cần làm thủ tục gia hạn để được tiếp tục sử dụng.

Việc hiểu đúng thông tin này là bước đầu tiên và quan trọng nhất để quý vị bảo vệ quyền lợi của mình.

Phân loại thời hạn sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024

Luật Đất đai 2024 (dự kiến có hiệu lực từ 01/01/2025) đã hệ thống hóa và quy định rất rõ ràng về hai nhóm thời hạn sử dụng đất chính.

Đất sử dụng ổn định lâu dài

Căn cứ theo Điều 171 Luật Đất đai 2024, các trường hợp sau đây được xác định thời hạn sử dụng là ổn định, lâu dài:

• Đất ở do hộ gia đình, cá nhân sử dụng.
• Đất nông nghiệp do cộng đồng dân cư sử dụng.
• Đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên.
• Đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng ổn định mà không phải là đất được Nhà nước giao có thời hạn, cho thuê.
• Đất xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp.
• Đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh.
• Đất do cơ sở tôn giáo, cộng đồng dân cư sử dụng (bao gồm đất tín ngưỡng).
• Đất giao thông, thủy lợi, đất có di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, công trình công cộng khác không có mục đích kinh doanh.

Đất sử dụng có thời hạn

Căn cứ theo Điều 172 Luật Đất đai 2024, các loại đất không thuộc nhóm trên sẽ có thời hạn sử dụng cụ thể, được quy định như sau:

Tìm hiểu thêm: Việc thay đổi mục đích sử dụng đất là một nhu cầu phổ biến. Để nắm rõ quy trình, bạn có thể đọc:

• Luật chuyển mục đích sử dụng đất mới nhất sang thổ cư
• Cách tính thuế đất phải nộp khi chuyển mục đích sang đất thổ cư

Cách tính thời hạn sử dụng đất

Việc xác định thời điểm bắt đầu của thời hạn sử dụng cũng rất quan trọng. Pháp luật quy định cách tính như sau:

• Trường hợp được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất: Thời hạn được tính từ ngày cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra quyết định giao đất, cho thuê đất, hoặc cho phép chuyển mục đích.
• Trường hợp được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất: Thời hạn được tính từ ngày có quyết định công nhận quyền sử dụng đất.
• Trường hợp nhận chuyển quyền sử dụng đất (mua bán, tặng cho…):
  • Đối với đất có hình thức sử dụng là “Lâu dài”: Người nhận chuyển quyền cũng được tiếp tục sử dụng lâu dài.
  • Đối với đất có thời hạn cụ thể: Người nhận chuyển quyền chỉ được sử dụng đất trong khoảng thời gian còn lại của thời hạn sử dụng trước khi chuyển quyền.

Cần làm gì khi đất hết thời hạn sử dụng? (Thủ tục gia hạn)

Khi Sổ đỏ ghi “Thời hạn đến ngày…”, nhiều người lo lắng rằng đất sẽ bị thu hồi. Tuy nhiên, nguyên tắc chung của pháp luật là khi hết thời hạn, nếu người sử dụng đất có nhu cầu sẽ được Nhà nước xem xét gia hạn.

Điều kiện để được gia hạn:

• Có nhu cầu tiếp tục sử dụng.
• Chấp hành đúng pháp luật về đất đai trong quá trình sử dụng (không bị xử phạt vi phạm, không lấn chiếm…).
• Việc sử dụng đất đó vẫn phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.

Hồ sơ và thủ tục cơ bản:

Chuẩn bị hồ sơ: Quý vị cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ gồm:

• Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất (theo mẫu).
• Bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp.

Nộp hồ sơ: Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai ở quận/huyện nơi có đất.

Xử lý và trả kết quả: Cơ quan chức năng sẽ kiểm tra hồ sơ, xác nhận việc đủ điều kiện gia hạn vào Giấy chứng nhận và trao lại cho quý vị.

Thủ tục gia hạn quyền sử dụng đất tuy đã được quy định nhưng có thể phát sinh các vướng mắc thực tế. Nếu quý vị gặp khó khăn hoặc cần hỗ trợ pháp lý để đảm bảo quá trình diễn ra nhanh chóng, thuận lợi, Luật sư Đinh Hương sẵn sàng tư vấn và đại diện thực hiện dịch vụ.

0984 95 88 33

Các câu hỏi thường gặp (FAQ)