Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp luật về đất đai và thừa kế, Tôi, Luật sư Đinh Hương, nhận thấy rằng quan niệm “trọng nam khinh nữ”, cho rằng chỉ con trai mới có quyền hưởng tài sản từ cha mẹ vẫn còn tồn tại ở một số nơi. Điều này đã gây ra nhiều băn khoăn, thắc mắc và thậm chí là những tranh chấp thừa kế đáng tiếc, làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người con gái.
Bài viết này sẽ làm rõ vấn đề dựa trên các quy định pháp luật hiện hành, khẳng định một cách dứt khoát: Theo pháp luật Việt Nam, con trai và con gái hoàn toàn bình đẳng trong việc nhận tài sản, bao gồm cả đất đai, từ cha mẹ. Việc con gái đã đi lấy chồng hoàn toàn không làm mất đi hay ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp này.
Quyền bình đẳng này được bảo vệ bởi các văn bản pháp lý cao nhất:
Về mặt pháp lý, con gái được nhận quyền sử dụng đất từ cha mẹ thông qua hai hình thức chính sau đây:
Khi còn sống, cha mẹ có toàn quyền định đoạt tài sản hợp pháp của mình. Điều này có nghĩa là họ hoàn toàn có quyền tặng cho đất đai cho con gái, dù người con đó đã kết hôn hay chưa.
Để việc tặng cho quyền sử dụng đất có hiệu lực, cần đáp ứng các điều kiện sau:
Đây là trường hợp phổ biến nhất và cũng là nơi phát sinh nhiều thắc mắc. Tôi sẽ phân tích chi tiết hai kịch bản có thể xảy ra:
Nếu cha mẹ khi mất có để lại di chúc hợp pháp, trong đó chỉ định con gái được hưởng di sản là quyền sử dụng đất, thì người con gái sẽ được hưởng phần tài sản đó theo đúng nội dung di chúc.
Tuy nhiên, pháp luật cũng có quy định bảo vệ những người thừa kế yếu thế. Cụ thể, tại Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015, có quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào di chúc. Theo đó, ngay cả khi di chúc không cho con gái hưởng di sản, nhưng nếu người con gái đó chưa thành niên hoặc đã thành niên mà không có khả năng lao động (mất khả năng lao động), thì vẫn được hưởng một phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật.
Khi cha mẹ qua đời mà không để lại di chúc, hoặc di chúc không hợp pháp, di sản sẽ được chia theo pháp luật. Nguyên tắc chia là tài sản được chia đều cho những người thuộc cùng một hàng thừa kế.
Hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người đã mất.
Tôi xin nhấn mạnh rằng, pháp luật không hề có bất kỳ sự phân biệt nào giữa con trai và con gái, con trong giá thú hay con ngoài giá thú, con còn ở chung với cha mẹ hay đã đi lấy chồng. Tất cả các con đều bình đẳng và có quyền hưởng thừa kế như nhau.
Ví dụ minh họa: Ông A và bà B có hai người con là anh C (con trai) và chị D (con gái đã lấy chồng). Ông A qua đời không để lại di chúc, di sản của ông là một mảnh đất. Theo luật, hàng thừa kế thứ nhất của ông A gồm có bà B, anh C và chị D. Di sản của ông A sẽ được chia đều cho 3 người này, mỗi người hưởng 1/3 giá trị mảnh đất.
Sau khi cha mẹ mất, để chính thức đứng tên trên Sổ đỏ, người con gái cần thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế. Các bước cơ bản như sau:
Hồ sơ cơ bản cần chuẩn bị bao gồm: Giấy chứng tử của người để lại di sản, giấy tờ tùy thân của những người thừa kế, giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân (giấy khai sinh), Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… Quá trình này có thể phức tạp nếu phát sinh tranh chấp thừa kế giữa các thành viên. Nếu gia đình bạn gặp khó khăn trong việc thỏa thuận phân chia di sản, Tôi sẵn sàng hỗ trợ tư vấn, hòa giải hoặc đại diện tham gia tố tụng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bạn.
Để quý vị hiểu rõ hơn, Tôi xin giải đáp một số câu hỏi phổ biến liên quan đến luật chia đất đai cho con gái:
Pháp luật Việt Nam đã có những quy định rất rõ ràng và tiến bộ, đảm bảo tuyệt đối quyền bình đẳng giữa con trai và con gái trong mọi lĩnh vực, bao gồm cả quyền được nhận tài sản từ cha mẹ. Mọi hành vi ngăn cản, tước đoạt quyền hưởng thừa kế của con gái chỉ vì lý do giới tính hay vì họ đã đi lấy chồng đều là hành vi trái pháp luật và không được công nhận.
Để tránh những tranh chấp không đáng có về sau, Tôi khuyên các bậc cha mẹ khi còn minh mẫn nên lập di chúc rõ ràng để định đoạt tài sản của mình, hoặc thực hiện thủ tục tặng cho tài sản cho con theo đúng quy định pháp luật.
Nếu bạn hoặc người thân đang gặp vướng mắc về việc phân chia tài sản, thừa kế đất đai, đừng ngần ngại liên hệ với Tôi, Luật sư Đinh Hương, để nhận được sự tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, chính xác và tận tâm nhất.
