Trong sinh hoạt hàng ngày, lối đi không chỉ là con đường để di chuyển mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị bất động sản và chất lượng cuộc sống. Với tình trạng “tấc đất tấc vàng” hiện nay, chỉ vài centimet đất cũng có thể trở thành nguồn cơn của những mâu thuẫn gay gắt giữa hàng xóm láng giềng.
Là một người làm luật, tôi thường xuyên gặp các thân chủ nhầm lẫn giữa hai khái niệm: “Lối đi chung” và “Ngõ đi chung”. Sự nhầm lẫn này chính là nguyên nhân của nhiều vụ tranh chấp lối đi chung.
Bài viết này, tôi – Luật sư Đinh Hương sẽ cung cấp các giải pháp pháp lý và thực tiễn để giúp bạn giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng, ít tốn kém nhất.
Để giải quyết vấn đề, trước hết chúng ta cần nhận diện đúng tình huống mình đang gặp phải. Dưới đây là những tình huống tranh chấp lối đi chung thực tế mà tôi thường tiếp nhận tư vấn:
Đây là trường hợp nhà hoặc đất của bạn nằm sâu bên trong, bị các bất động sản khác bao quanh hoàn toàn. Mâu thuẫn nảy sinh khi chủ đất bên ngoài (bất động sản liền kề) kiên quyết không chịu mở lối đi hoặc yêu cầu mức giá đền bù “trên trời” mà bạn không thể đáp ứng.
Trường hợp này thường xảy ra khi đã có lối đi, nhưng chủ đất liền kề đột nhiên xây cổng, hàng rào lấn chiếm làm hẹp lối đi. Những tranh cãi thường xoay quanh việc lối đi quá nhỏ, không đủ tiêu chuẩn để xe cứu thương, xe chữa cháy hoặc xe tải tiếp cận khi cần thiết.
Rất nhiều vùng nông thôn hoặc khu dân cư cũ tồn tại những lối đi được sử dụng hàng chục năm nhưng không thể hiện trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ). Tranh chấp bùng nổ khi một bên rào lại vì cho rằng đó là đất hợp pháp của họ, trong khi bên còn lại kiện đòi quyền lợi dựa trên “quyền sử dụng hạn chế” đối với bất động sản liền kề.
Hàng xóm thường xuyên đổ vật liệu xây dựng, rác thải, hoặc thậm chí lắp cổng sắt, khóa riêng để ngăn cản việc đi lại. Đây là hành vi không chỉ gây bức xúc mà còn vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Lưu ý: Nếu bạn đang rơi vào một trong các tình huống trên và cảm thấy bế tắc trong việc thương lượng, dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai của Luật sư Đinh Hương có thể giúp bạn đánh giá hồ sơ và đưa ra phương án đàm phán hiệu quả nhất trước khi sự việc đi quá xa. Liên hệ ngay để được tư vấn.
Để bảo vệ quyền lợi của mình, bạn cần nắm vững các quy định pháp luật. Cơ sở pháp lý vững chắc sẽ giúp lời nói của bạn có trọng lượng hơn trong quá trình hòa giải hoặc tranh tụng.
Pháp luật quy định rõ:
Theo Nghị định 16/2022/NĐ-CP, các hành vi lấn chiếm, cản trở hoặc gây khó khăn cho việc sử dụng lối đi chung có thể bị phạt tiền và buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu (tháo dỡ công trình vi phạm).
Dưới đây là lộ trình 3 bước mà tôi khuyến nghị thân chủ thực hiện để giải quyết vấn đề một cách bài bản:
Đây luôn là phương án tối ưu để tiết kiệm tiền bạc và giữ gìn tình làng nghĩa xóm. Các bên có thể ngồi lại đàm phán về các phương án như đổi một phần đất khác lấy lối đi, hoặc đền bù một lần bằng tiền.
Theo Luật Đất đai, tranh chấp đất đai (bao gồm tranh chấp lối đi) bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại cơ sở trước khi khởi kiện.
Nếu hòa giải tại xã/phường không thành, bạn có quyền nộp đơn khởi kiện tranh chấp lối đi ra Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất để tiến hành khởi kiện tranh chấp đất đai.
Hồ sơ khởi kiện bao gồm:
Quá trình tố tụng sẽ trải qua các bước: Nộp đơn -> Tòa thụ lý -> Đóng tạm ứng án phí -> Hòa giải tại Tòa -> Xét xử sơ thẩm.
Vấn đề có thể bạn quan tâm: Thời hiện khởi kiện tranh chấp đất đai
Việc chuẩn bị hồ sơ khởi kiện và tham gia tranh tụng tại Tòa án đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về trình tự tố tụng. Với kinh nghiệm tham gia nhiều vụ án dân sự, Luật sư Đinh Hương sẵn sàng hỗ trợ bạn soạn thảo đơn từ và làm luật sư đại diện giải quyết tranh chấp đất đai bảo vệ quyền lợi hợp pháp tại Tòa án.
Nhiều người ngần ngại khởi kiện vì sợ tốn kém. Để bạn có cái nhìn thực tế, tôi xin đưa ra bảng ước tính chi phí và thời gian dựa trên kinh nghiệm hành nghề:
| Hạng mục | Ước tính chi phí | Thời gian dự kiến |
| Án phí dân sự sơ thẩm | 300.000 VNĐ (nếu không có giá ngạch) hoặc theo % giá trị tài sản tranh chấp | Nộp khi thụ lý vụ án |
| Chi phí xem xét, thẩm định tại chỗ | Từ 2.000.000 – 5.000.000 VNĐ (tùy địa phương) | Trong quá trình chuẩn bị xét xử |
| Chi phí luật sư (nếu thuê) | Thỏa thuận (tùy tính chất phức tạp của vụ việc) | Theo vụ việc |
| Tổng thời gian giải quyết | – | 4 – 12 tháng (có thể lâu hơn nếu phức tạp) |
Trong quá trình tư vấn, tôi thường nhận được những câu hỏi về tranh chấp lối đi chung như sau:
Tranh chấp lối đi chung là vấn đề phức tạp, đan xen giữa lý và tình. Lời khuyên chân thành của tôi là hãy ưu tiên hòa giải thương lượng và xác lập giấy tờ pháp lý rõ ràng ngay từ đầu. Một văn bản thỏa thuận chặt chẽ hôm nay sẽ giúp bạn tránh được những phiên tòa kéo dài hàng năm trời trong tương lai.
Sau bài viết này bạn nên làm gì tiếp theo?
Ngay bây giờ, bạn hãy kiểm tra lại Sổ đỏ của gia đình mình. Hãy xem kỹ phần sơ đồ thửa đất, xem lối đi hiện tại đã được thể hiện trên đó hay chưa. Nếu chưa, hoặc nếu bạn đang đối mặt với nguy cơ tranh chấp, hãy liên hệ với Văn phòng đăng ký đất đai để kê khai biến động hoặc tìm kiếm sự tư vấn pháp lý kịp thời.
Nếu bạn cần sự hỗ trợ chuyên sâu về thủ tục đàm phán, soạn thảo thỏa thuận hoặc khởi kiện tranh chấp lối đi, hãy liên hệ với Luật sư Đinh Hương. Tôi sẽ trực tiếp lắng nghe và đồng hành cùng bạn bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
