Quy định mới nhất về thu hồi đất nông nghiệp bỏ hoang (Luật 2024)

Luật Đất đai 2024, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/8/2024, đã mang đến nhiều thay đổi quan trọng, trong đó có những quy định cụ thể về việc thu hồi đất nông nghiệp bỏ hoang. Tình trạng đất nông nghiệp không được đưa vào sử dụng gây lãng phí tài nguyên nghiêm trọng đã được pháp luật giải quyết triệt để.

Bài viết này của Luật sư Đinh Hương sẽ giải đáp chi tiết thắc mắc của người dân về vấn đề thu hồi đất nông nghiệp bỏ hoang dựa trên các quy định pháp luật mới nhất.

Đất nông nghiệp bỏ hoang có bị thu hồi không?

Câu trả lời trực tiếp là: Có. Theo quy định của Luật Đất đai 2024, việc để đất nông nghiệp bỏ hoang trong một thời gian dài liên tục được xác định là hành vi vi phạm pháp luật và thuộc trường hợp bị Nhà nước thu hồi đất.

Đây là một trong những trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai, được quy định tại Chương VI và cụ thể hóa tại Khoản 7, Điều 81 của Luật Đất đai 2024.

Thời gian bỏ hoang đất nông nghiệp bao lâu thì bị thu hồi?

Theo Khoản 7, Điều 81 Luật Đất đai 2024, Nhà nước sẽ tiến hành thu hồi đất nếu người sử dụng đất không đưa đất vào sử dụng trong các khoảng thời gian liên tục sau đây và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà không khắc phục:

• 12 tháng liên tục đối với đất trồng cây hằng năm và đất nuôi trồng thủy sản.
• 18 tháng liên tục đối với đất trồng cây lâu năm.
• 24 tháng liên tục đối với đất trồng rừng.

So với các quy định trước đây, Luật Đất đai 2024 có những điểm mới đáng chú ý:

1. Bổ sung loại đất bị thu hồi: Thêm “đất nuôi trồng thủy sản” vào danh sách các loại đất có thể bị thu hồi nếu không sử dụng.
2. Thêm điều kiện tiên quyết: Việc thu hồi chỉ diễn ra khi người sử dụng đất “đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà không đưa đất vào sử dụng theo thời hạn ghi trong quyết định xử phạt”.

Điều này thể hiện sự “khoan dung” của pháp luật, tạo cơ hội cho người dân khắc phục vi phạm trước khi áp dụng biện pháp thu hồi đất.

Có thể bạn quan tâm: Sau khi có thông báo thu hồi đất có được chuyển nhượng không?

Đất nông nghiệp bị thu hồi do bỏ hoang có được bồi thường không?

Câu trả lời là Không. Người sử dụng đất sẽ không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi trong trường hợp này.

Căn cứ pháp lý cho quy định này là Điều 101 Luật Đất đai 2024, trong đó nêu rõ đất bị thu hồi do vi phạm pháp luật về đất đai là một trong những trường hợp không được bồi thường về đất nông nghiệp.

Tuy nhiên, người sử dụng đất có thể được xem xét bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại (nếu có và chứng minh được). Việc xác định chi phí đầu tư còn lại và bảo vệ quyền lợi của mình là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự am hiểu pháp luật. Nếu bạn rơi vào trường hợp này, Luật sư Đinh Hương sẵn sàng tư vấn để giúp bạn bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

0984 95 88 33

Ngoài bỏ hoang, những trường hợp vi phạm nào khác có thể bị thu hồi đất?

Bên cạnh việc thu hồi đất nông nghiệp bỏ hoang, Điều 81 Luật Đất đai 2024 còn quy định nhiều trường hợp thu hồi đất khác do vi phạm pháp luật, bao gồm:

• Sử dụng đất không đúng mục đích đã được giao, cho thuê, công nhận và đã bị xử phạt hành chính mà tiếp tục vi phạm.
• Người sử dụng đất có hành vi hủy hoại đất và đã bị xử phạt hành chính mà tiếp tục vi phạm.
• Đất được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền.
• Đất do nhận chuyển nhượng, tặng cho từ người không được phép thực hiện các quyền đó theo quy định.
• Đất được Nhà nước giao quản lý mà để xảy ra tình trạng bị lấn, chiếm đất.
• Người sử dụng đất không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
• Đất thuộc dự án đầu tư không được sử dụng trong 12 tháng liên tục hoặc chậm tiến độ 24 tháng so với tiến độ trong dự án (chủ đầu tư có thể được gia hạn 24 tháng nếu nộp khoản tiền tương ứng, hết thời gian gia hạn mà vẫn vi phạm sẽ bị thu hồi không bồi thường).

Trình tự, thủ tục thu hồi đất nông nghiệp bỏ hoang được thực hiện như thế nào?

Quy trình thu hồi đất do vi phạm pháp luật, bao gồm cả đất nông nghiệp bỏ hoang có bị thu hồi không, được thực hiện theo các bước chặt chẽ, cụ thể như sau:

• Bước 1: Cơ quan có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính hoặc có kết luận thanh tra, kiểm tra xác định hành vi vi phạm thuộc trường hợp phải thu hồi đất.
• Bước 2: Trong vòng 30 ngày, cơ quan quản lý đất đai lập hồ sơ thu hồi đất (bao gồm tờ trình, dự thảo quyết định thu hồi, quyết định xử phạt vi phạm hành chính…) và trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền.
• Bước 3: Trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền sẽ gửi thông báo về việc thu hồi đất cho người sử dụng đất.

Quy trình thu hồi đất bao gồm nhiều bước pháp lý phức tạp. Nếu bạn nhận được thông báo thu hồi đất, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư ngay từ sớm là rất quan trọng. Tôi, Luật sư Đinh Hương, có kinh nghiệm trong việc đại diện cho người dân làm việc với cơ quan nhà nước trong các vụ việc đất đai. Liên hệ ngay để được tư vấn.

0984 95 88 33

Những điều người dân cần biết liên quan đến thu hồi đất

Qua quá trình tư vấn, tôi nhận thấy nhiều người dân có những băn khoăn về quy định này. Dưới đây là một vài giải đáp quan trọng:

• Không bắt buộc phải trực tiếp canh tác: Pháp luật chỉ quy định thu hồi khi đất không được sử dụng. Nếu bạn không còn sức lao động hoặc không có nhu cầu, bạn hoàn toàn có thể cho người khác thuê đất để sản xuất nông nghiệp. Đây là hình thức sử dụng đất hợp pháp.
• Vẫn có quyền chuyển nhượng, tặng cho: Nếu không thể tiếp tục sử dụng, bạn có quyền chuyển nhượng hoặc tặng cho quyền sử dụng đất cho người khác nếu đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.
• Vấn đề cần làm rõ: Hiện nay, các khái niệm như “không được sử dụng” và “liên tục” cần có văn bản hướng dẫn chi tiết hơn để tránh việc áp dụng pháp luật không thống nhất giữa các địa phương. Ví dụ: Đất có sẵn cây trồng nhưng không được chăm sóc, thu hoạch có bị coi là không sử dụng không? Mỗi năm chỉ canh tác vài ngày có bị tính là không sử dụng liên tục không?

Như vậy, Luật Đất đai 2024 đã quy định rất rõ ràng về việc thu hồi đất nông nghiệp bỏ hoang nếu không đưa vào sử dụng trong thời gian từ 12-24 tháng (tùy loại đất) sau khi đã bị xử phạt hành chính. Quy định này nhằm mục đích đảm bảo nguồn tài nguyên đất đai quý giá được sử dụng một cách hợp lý, hiệu quả và tiết kiệm, tránh lãng phí.

Lời khuyên của tôi dành cho người sử dụng đất là hãy chủ động đưa đất vào sử dụng đúng mục đích. Nếu bạn đang có đất nông nghiệp nhưng không có khả năng canh tác và lo lắng về nguy cơ thu hồi đất nông nghiệp bỏ hoang hoặc cần tư vấn về luật đất đai, đừng ngần ngại liên hệ với Luật sư Đinh Hương để được tư vấn các giải pháp pháp lý an toàn và hiệu quả nhất như cho thuê, hợp tác sản xuất hoặc chuyển nhượng, giúp bạn bảo vệ tài sản của mình.