Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn luật đất đai, tôi, Luật sư Đinh Hương, nhận thấy rằng các quy định về bồi thường đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi luôn là vấn đề được người dân quan tâm sâu sắc. Việc thu hồi đất không chỉ ảnh hưởng đến tài sản mà còn tác động trực tiếp đến sinh kế của người dân.
Luật Đất đai 2024, sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, mang đến nhiều điểm mới quan trọng về luật bồi thường đất nông nghiệp. Trong bài viết này, tôi sẽ phân tích chi tiết những quy định mới nhất để bà con nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
Luật Đất đai 2024 được Quốc hội thông qua đã thể hiện một bước tiến lớn trong việc hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai. Một trong những mục tiêu cốt lõi của luật là đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, đặc biệt là khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp. Các quy định mới tập trung vào việc đảm bảo người dân có đất bị thu hồi không chỉ được bồi thường thỏa đáng mà còn được hỗ trợ để ổn định cuộc sống và phát triển sinh kế bền vững.
Điều 91 Luật Đất đai 2024 đã quy định 4 nguyên tắc “vàng” làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đây là cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ người dân.
Không phải mọi trường hợp sử dụng đất nông nghiệp khi bị thu hồi đều được bồi thường. Luật quy định rõ các điều kiện cụ thể.
Đối tượng được áp dụng chính sách bồi thường là các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi.
Một điều kiện vô cùng quan trọng mà bà con cần lưu ý là phải trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên diện tích đất đó. Đây là căn cứ để phân biệt với các trường hợp cho thuê, cho mượn đất hoặc bỏ hoang.
Để được bồi thường về đất, người sử dụng đất cần đáp ứng một trong hai điều kiện sau:
Lưu ý: Đối với trường hợp không đủ điều kiện bồi thường về đất (ví dụ như đất lấn chiếm, đất thuê trả tiền hàng năm), người dân vẫn có thể được xem xét bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại nếu có giấy tờ, chứng từ hợp lệ chứng minh.
Điều 96 Luật Đất đai 2024 quy định rất cụ thể về các hình thức và mức bồi thường.
Luật Đất đai 2024 tiếp tục khẳng định nguyên tắc ưu tiên bồi thường bằng đất để đảm bảo người nông dân có “tư liệu sản xuất”.
Khi không thể bồi thường bằng đất, việc bồi thường bằng tiền phải đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Đây là một phần cực kỳ quan trọng, thể hiện tính nhân văn của chính sách và giải quyết bài toán sinh kế của người dân một cách bền vững.
Khoản hỗ trợ này nhằm giúp người dân vượt qua khó khăn ban đầu sau khi bị thu hồi đất, trong thời gian chờ đợi việc làm mới hoặc mùa vụ mới. Hình thức hỗ trợ có thể bằng tiền mặt hoặc bằng hiện vật như lương thực.
Đây là chính sách bền vững và ý nghĩa nhất theo Điều 109 Luật Đất đai 2024.
Việc xác định đầy đủ các khoản hỗ trợ này đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về pháp luật. Nếu bà con gặp vướng mắc, Luật sư Đinh Hương sẵn sàng cung cấp dịch vụ tư vấn luật đất đai để đảm bảo bà con nhận được tối đa các quyền lợi chính đáng của mình.
Áp dụng khi việc thu hồi đất nông nghiệp gắn liền với đất ở, khiến người dân phải di chuyển chỗ ở. Khoản hỗ trợ này bao gồm chi phí di chuyển tài sản, bố trí chỗ ở mới tại khu tái định cư…
Ngoài các khoản trên, tùy thuộc vào tình hình thực tế tại địa phương, Thủ tướng Chính phủ có thể quyết định các biện pháp hỗ trợ khác để đảm bảo đời sống người dân.
Trong quá trình tư vấn, tôi thường nhận được một số câu hỏi phổ biến sau:
Theo quy định, đất công ích (hay còn gọi là đất 5%) là đất do xã, phường, thị trấn quản lý và cho thuê. Do đó, khi Nhà nước thu hồi, người đang thuê đất sẽ không được bồi thường về đất, nhưng sẽ được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại (nếu có).
Hoàn toàn được. Pháp luật không phân biệt nguồn gốc đất là được Nhà nước giao, hay do nhận chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho hợp pháp. Miễn là người sử dụng đất đáp ứng đủ các điều kiện về quyền sử dụng đất và trực tiếp sản xuất nông nghiệp thì đều được bồi thường theo chính sách chung.
Có thể bạn quan tâm: Quy định về chuyển nhượng đất nông nghiệp
Quy trình cơ bản gồm các bước: Thông báo thu hồi đất -> Kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm -> Lập và lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư -> Phê duyệt và tổ chức thực hiện phương án -> Chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư.
Khi nhận được dự thảo phương án bồi thường, nếu thấy chưa hợp lý, người dân có quyền đóng góp ý kiến. Nếu phương án đã được phê duyệt mà vẫn không đồng ý, người dân có quyền thực hiện khiếu nại về đất đai lên UBND cấp trên trực tiếp hoặc khởi kiện vụ án hành chính đất đai tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Đây là một quy trình phức tạp, đòi hỏi kiến thức pháp lý vững chắc. Để bảo vệ quyền lợi tối đa của mình, bà con có thể tìm đến sự hỗ trợ của luật sư. Tôi, Luật sư Đinh Hương, với kinh nghiệm trong các vụ việc khởi kiện, tố tụng liên quan đến đất đai, sẵn sàng đồng hành cùng bà con trong quá trình này.
Luật Đất đai 2024 đã mang đến nhiều quy định mới tiến bộ, có lợi hơn cho người dân trong luật bồi thường đất nông nghiệp. Các chính sách không chỉ tập trung vào việc đền bù tài sản mà còn hướng đến mục tiêu cao hơn là đảm bảo an sinh xã hội, ổn định cuộc sống và tạo sinh kế bền vững cho người bị thu hồi đất.
Việc nắm vững các quy định này là rất quan trọng. Hy vọng bài viết của tôi đã cung cấp những thông tin hữu ích. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn sâu hơn về các vấn đề pháp lý liên quan đến đất đai, hôn nhân gia đình, lao động hay thừa kế, xin vui lòng liên hệ trực tiếp với Luật sư Đinh Hương để được hỗ trợ tận tình và chuyên nghiệp.